OyunKolik - DVI Nedir Ne İşe Yarar Resimli Bir Biçimde Anlatımı İçerde..!

OyunKolik (http://oyunkolik.biz/index.php)

- Windows İşletim Sistemi (http://oyunkolik.biz/forumdisplay.php?f=28)

- - DVI Nedir Ne İşe Yarar Resimli Bir Biçimde Anlatımı İçerde..! (http://oyunkolik.biz/showthread.php?t=4782)

DVI Nedir Ne İşe Yarar Resimli Bir Biçimde Anlatımı İçerde..!

Son 10 yılın içinde hem PC hem de medya sektöründe bir dijitalleşme furyasıdır aldı gitti. Bunun da en önemli noktası standart bir digital görüntü sinyali arayüzü oluyor. Diğer bir deyişle DVI (Digital Video Interface). PC Ekran kartlarında görmeye başladığımız bu portun ne işe yaradığına bir göz atalım.

http://www.uydutvhaber.net/papua/resim6-12.jpg

DVI aslında Digital Display Working Group tarafından analog ve digital arayüzlerin tek konnektörde biraraya getirilmesi amacıyla ortaya konmuş bir spesifikasyon. Şimdi maliyetler de düşüyor. Bu şekilde tümüyle dijital hale gelmesi yakındır.

DVI, Transition Minimized Differential Signaling (TMDS) adı verilen bir arayüzü kullanmaktadır. Basitçe söylemek gerekirse bir DVI portundan veri aktaran budur. DVI spek’leri en az bir TMDS "linki" öngörür. İkili link ya da iki TDMS kanalı olan DVI spekleri de vardır. Tek linkte üç veri kanalı(RGB) bulunur. Eğer ikili bir link varsa aşağıdaki(resim 6-12) gibi olur.

http://www.uydutvhaber.net/papua/resim6-13.jpg

10-bit’lik bir TMDS linki 165 MHz ‘e kadar hızlarda çalışabilir, ve 1.65Gbps bandgenişliği verir. Bu çok iyi bir hızdır ve tazeleme hızı 60Hz olan 1920 x 1080 (HDTV) çözünürlükteki bir düz panel ekranı çalıştırmak için yeterlidir. İki linkli bir TMDS’de ise bu hemen hemen iki katına çıkar. İkili için 2Gbps bandgenişliğinde birinci link ile ikincinin uyuşabilmesi için 100 MHz hızda çalışmalıdır. İki linkli TMDS’de 2048 x 1536 çözünürlük elde etmek mümkündür. Daha yüksek bantgenişliği ve daha yüksek çözünürlükleri çalıştırabilmesi DVI speklerini grafik teknolojisinin en önüne çıkarmıştır.

DVI nasıl çalışır

Bunu anlamak için önce bir PC’nin bir görüntü sinyalini nasıl üretip aktardığına bakalım. Halen bilgisayar kullanıcılarının çoğunda resim tüpüne giden bir VGA portu bulunmaktdır. PC 0’lar ve 1’lerden oluşan digital sinyaller üretir. Oysa tipik bir katot ışınlı resim tüpü sadece analog işaretleri işleyebilmektedir. Bilgisayarın dijital sinyallerini ekranın gerek duyduğu analog sinyallere çevirme işini ekran kartı(VGA bağlantısı) yapmaktadır. Burada DVI ‘nin bir işi yok..

Ancak, çok kişi artık yavaş yavaş şık LCD ekranlara geçmeye başladı. LCD ekranların hepsi dijital olmasına karşın halen hepsinde DVI bağlantısı yok. DVI bağlantısı olmadıkça görüntü kalitesi olması mümkün olandan daha kötü olmaktadır. Çünkü bilgisayarda bulunan ekran kartı önce sinyalleri analoğa(VGA) çevirip, LCD ekrana gönderiyor. LCD ekranın da onu alıp yeniden dijitale çevirmesi gerekiyor. Sonuçta bu digitalden analoğa ve analogdan dijitale fazladan yere iki defa yapılan dönüştürme sonucu mesela “1” “0.935” ya da “1.062” haline dönüşebilir. Çok para verip LCD ekran aldığınız halde görüntünüz daha iyileşmez. O zaman israf niye?.

http://www.uydutvhaber.net/papua/resim6-14a.jpg

İki digital cihazın analog VGA bağlantısı için gereksiz iki A/D – D/A dönüşümü olur

İşte DVI’nın gereksinimi bu noktada başlıyor. Artık şimdi yeni üretilen ekran kartlarının çoğunda hem DVI hem de VGA portları var. DVI olmayan LCD ekranlar ile DVI olanlar arasındaki görüntü kalitesi farkı düşük çözünürlüklerde çok az. Ancak çözünürlük arttıkça kalite farkı birden ortaya çıkıyor. DVI buradaki kaybı tümüyle ortadan kaldırmaktadır.

Temel DVI konfigürasyonları

DVI için kullanılabilecek konfigürasyonlar çok çeşitlidir.

DVI çıkıştan DVI girişe (Dijitalden dijitale): Bu en mükemmel durumdur. Adaptörler veya uyumlandırma düzenekleri gerekmez. Örneğin ekran kartının DVI çıkışından bir LCD ekranın DVI girişine bağlanırsınız. Burada görüntü kalitesinde hiçbir kayıp olmaz.

http://www.uydutvhaber.net/papua/resim6-14b.jpg

İki dijital cihaz birbirine DVI ile doğrudan bağlanır

Analog sinyal çıkış analog girişli LCD’ye: Bu en kötü durum. (Resim 6-14a) PC dijital sinyali üretir. Ekran kartı onu analog sinyale dönüştürür, sonra LCD ekranın içindeki grafik dönüştürücü devreler bu analog sinyali tekrar dijitale dönüştürür. Burada iki defa dönüştürme sonucu görüntü kalitesinde düşme olur. Kalite kaybı farkedilebilir düzeydedir.

Analog çıkış analog girişli resim tüpüne: Resim tüplü(CRT) ekran kullanan çoğunluk için tipik kullanım bu şekildedir. Burada kalite kaybı azdır ve analog girişli LCD’de olduğuna göre durum daha iyidir. Kalite kaybının miktarı doğrudan ekran kartı ve monitörün görüntü kalitelerine bağlıdır.

Analog çıkış DVI girişli LCD’ye: Görüntü kalitesi az daha iyidir. Ancak, yine de kayıp vardır. Çünkü sinyal yine analoğa dönüşmektedir. Sonuçta yukarıdaki seçeneğe benzer. Tek farkı DVI bağlantının PC tarafı yerine LCD tarafında olmasıdır. Ekran kartının çıkışında VGA’ya(analog) bir adaptör kablosu takılır. Bu sinyali dijitale dönüştürerek DVI bağlantısına iletecektir. Özellikle yüksek çözünürlüklerde yine kalite azalması farkedilecektir.

Kafa karıştıran bir konu da DVI konfigürasyonlarının kablolarının çeşitliliğidir. Burada dikkat edilmesi gereken üç ana kural var.

İdeal olanı DVI’dan DVI’ya bağlanmaktır. Monitörler bakımından DVI her ne hikmetse LCD monitörlerin pahalı modellerinde bulunuyor. Ekran kartınızın çıkışındaki DVI’ya bağlanabilecek analog resim tüplü monitörler ise çok az. Bunlar için geliştirilmiş bir DVI-A standardı (Analog DVI) mevcut.

Konnektörlerinizi kontrol edin. DVI desteği varmı. Eğer varsa hangi standardı kullanıyor. Adaptörleri de ona göre düşünmelisiniz. Hangi uç hangi uca bağlanacak. Elinizdeki cihazlarda var olan konnektörleri bilmek birinci adımdır. Ancak, bunlarla nasıl bir konfigürasyon çıkartılmasının daha uygun olacağına karar vermek bir başka konu. Standartlar birbiriyle karıştırılmamalıdır. Örneğin elinizde DVI’lı bir monitör var ancak ekran kartınızdaki DVI onu desteklemiyor ise ekran kartınızı değiştirmeniz gerekecek.

DVI Kablaj Standartları

Üç tür DVI kablaj standardı çok sayıda da birbirine adapte etmekte kullanılan adaptör kabloları bulunmaktadır.

DVI-D - DVI Digital (Gerçek Dijital)

DVI-D ekran kartınız ile monitörünüz arasındaki doğrudan dijital bağlantıdır. Bu tür bağlantıda aktarım hızı ve görüntü kalitesi yüksektir, kayıp yoktur. Ancak halen bağlanacak heriki tarafta da bundan bulmak çoğu zaman güçtür.

http://www.uydutvhaber.net/papua/resim6-15.jpg

DVI-A - DVI Analog (Yüksek çözünürlüklü analog)
Bu format bir DVI sinyali analog yani resim tüplü(CRT) bir ekrana taşımak içindir. Bu format bir DVI sinyali bazı HDTV'lere taşımakta kullanılmaktadır. Görüntü kalitesi dönüşüm sırasında biraz kaybedilir. Ancak yine de aktarılan resim stadart VGA formatlarından daha iyidir. Halen bu formatın fiilen demode olduğu söylenebilir.

http://www.uydutvhaber.net/papua/resim6-16.jpg DVI-I - DVI tümleşik (Digital ve Analog tek format)

DVI-I halen en çok kullanılanıdır. DVI desteği olan ekran kartlarının çoğu DVI-I desteğine sahiptir. Bu tek kablo üzerindeki hem analog hem de digital sinyalleri destekler. Yani kabloda digitalden digitale sinyaller de analogdan analoğa sinyaller de desteklenir ancak digitalden analoğa ya da analogdan digitale geçiş desteklenmez. Ayrıca, ekran kartınızda eğer bir DVI-I portu bulunmakta ise büyük olasılıkla üzerinde DVI-D ya da DVI-A bulunan cihazlarla ayrıca adaptör gerekmeden bağlanabilirsiniz.

http://www.uydutvhaber.net/papua/resim6-17.bmp

Not: Bu kabloların hiçbiri bir diğerinin yerine geçemez. Bir DVI-D kablo analog bir sisteme takılamaz. Bir DVI-A kablo da digital bir sisteme takılamaz. Standartlar birbiriyle karıştırılamaz. Ancak, bir DVI-I portu bir başka DVI-I, DVI-D ya da DVI-A kabloyu kabul edebilir.