meltem

The Great Escape - İnceleme

Esir kampından kaçmayı başarabilecek misiniz?

Bilmem hatırlıyor musunuz bir 10-15 yıl öncesini. Hani hayatımıza oyunların yeni yeni sızmaya başladığı, ilkokulda okuduğumuz, “yılbaşında dansöz çıkacak mı acaba?” geyiğinin çevrildiği ve televizyonun henüz tek kanallı olduğu zamanları. Evet o yıllarda TV tek kanaldı ama şimdiki gibi saçma sapan şeyler de yayınlanmazdı. Ekranda gördüklerimiz bayağı eli yüzü düzgün yapımlardı.
Eğer yanılmıyorsam ilkokul 1 ya da 2’ye giderken ilk defa izlemiştim “The Great Escape”i. Akıcı, heyecanlı, temposu bir an bile düşmeyen, oldukça sağlam bir filmdi. (Zaten zaman içinde bir klasik halini aldı) Elbette daha sonraki yıllar içinde filmi birkaç kez daha izledim ancak filmden aldığım tad her seferinde daha da arttı. Aranızda filmi izlememiş veya görüp, unutmuş arkadaşlar olabilir bu nedenle konusunu biraz anlatayım. Efendim 1963 yapımı The Great Escape’de, 2.Dünya Savaşı sırasında Almanya’daki Stalag Luft III isimli esir kampında kalan Müttefik askerlerinin, bu kamptan kaçış öyküsü anlatılır. Yalnız bu esirler daha önce başka kamplardan defalarca kaçıp yeniden yakalanan, tüymek konusunda oldukça deneyimli askerlerdir. Bu nedenle kapatıldıkları Stalag Luft III kampı onlar için özel inşa edilmiş, ekstra güvenlikli bir yerdir. Dolayısıyla buradan kaçmaları hiç de kolay olmayacaktır. Yine de bütün bu sorunlara rağmen esirler bir tünel kazar ve kaçmayı başarırlar. Filmde Steve Mcqueen, Charles Bronson gibi dönemin tüm ünlü oyuncuları rol almıştır.
“Oyun” The Great Escape’de de filmin senaryosuna aynen bağlı kalınmış. Yalnız birkaç küçük fark var. Mesela filmde askerlerin nasıl esir düştükleri, diğer kaçış girişimleri gösterilmiyor yalnızca Stalag Luft III’deki maceraları anlatılıyordu. Oyunda ise önceki firar deneyimleri de bulunuyor. Ayrıca filmde görülen tüm firar olayları da “ayrıntılı” bir şekilde oyuna dahil edilmiş ve bunları oynayabiliyoruz.
Filmde birçok karakter bulunuyor ve elbette bunların tümünü oyuna yansıtmak mümkün değil. Oyunda yönetebildiğimiz 4 farklı karakter var. Bunlar McDonald, Segdwick, Hendley ve Hilts (Steve McQuenn). Hepsinin ayrı ayrı meziyetleri var. Mesela McDonald kıyafet değiştirmede, Segdwick silah kullanmada, Hilts maymuncukla kapı açma ve motosiklet sürmede, Hnedley ise milletin cebinden anahtar, kimlik aşırma gibi şeylerde uzman. Oyunda, aynen filmde olduğu gibi, dört karakter arasında gidip geliyor ve hepsinin yaşadığı farklı maceraları oynuyoruz. Bu olay oyunun gidişatı bakımından çok güzel. Yani sadece bir Hilts ile oynasak devamlı aynı şeyleri yapacak bir süre sonra bayacaktık. Ancak her karakterin kendi başından geçen olayı oynayabildiğimiz için asla tekdüzelik hissetmiyorsunuz. Devamlı yeni, değişik bir şeyler yapıp farklı ortamlarda bulunduğunuz için sıkılma olayı yok. Ayrıca görevleri yaparken beklenmedik gelişmeler olabiliyor. Mesela tüm belgeleriniz hazır tam tünelden çıkıp kaçacaksınız fakat tünel çöküyor ve çöken kısmı açmak için kürek bulmaya gidiyorsunuz. Oyuna en büyük artıyı buradan verebiliriz.
Mapus idim gavur damında, yılmadım kazdım tünel toprak altında!
Peki The Great Escape’de ne tür görevler var? Birincisi sizin de tahmin edebileceğiniz gibi kapatıldığımız kamplardan veya hapishanelerden kaçma görevleri. Bunlar “Git bir kimlik kartı çal, buna mühür vur, tel kesme makası bul, aman doktor tünel çöktü kazma getir kazalım” gibi amaçları olan şeyler. İkinci tür firardan sonra silah, araç bulup peşimizdeki Gestapo ve SS’leri ekip anavatana (İngiltere) dönme amacı güden görevler. Bir de üçüncü tür var ki bunlarda yerel direnişçilere yardım etme, köprülere sabotaj yapma gibi şeyler. Tüm bu vazifeleri de oldukça geniş alanlar/şehirler/kamplar içinde yapıyoruz. Yalnız kamplar birbirlerine benziyor. Dolayısıyla buraları keşfetmek fazla zor değil. Ancak bir şehre veya kırsal bölgelere, ormanlara girdiğiniz de durum tam tersine dönüyor. “Aman ne yönden kaçacağım” derken kolaylıkla yakayı ele verebilirsiniz. Ayrıca kaçarken ortamdaki sabit makineli, uçaksavar gibi (yuh! piyadeye uçaksavar mı sıkacağız silahları ve APC, jip, kamyon ve motosiklet gibi araçları kullanmak mümkün.


Oyunda düşmanlarımızı 3 ayrı grupta toplayabiliriz. “Goon”lar normal askerler. Kimlik filan sormuyorlar ve sizi tanımaları, eğer suratlarına yumruk atmak gibi ters bir hareket yapmazsanız, mümkün değil. Astsubay ve Subaylar ise biraz daha uyanık tipler. Bunları altetmek için yanınızda mutlaka geçerli belgeler olmalı. ”Ferret”ler ise iyi eğitilmiş Gestapo ajanları veya SS subayları. Bunlar oyundaki en elit düşman tabakası. Eğer görüş alanları içinde fazla kalırsanız yanınızda geçerli belgeler olsa ve kılık değiştirdiğiniz halde sizi tanıyorlar. Düşmanlar sizden kuşkulanınca sol altta yeralan pusulanın etrafı sarı oluyor ve askerlerin şüphe derecesine göre yanıp sönüyor.Askerlere göründüğünüz zaman imkan varsa kaçıp saklanabiliyoruz. Böylelikle bir süre sonra bizi unutuyorlar.(Bunu da pusulanın etrafındaki sarının tamamen sönmesinden anlıyoruz) Fakat eskiye göre daha uyanık davranıyor, civarı daha sıkı kontrole diyorlar. Oyunda öyle müthiş bir yapay zeka (AI) yok. Yalnız salak da değiller. Açık kapılar görünce kontrol ediyor, ses duyduklarında dikkat kesilip dinliyorlar. Ancak biraz sessiz ve hızlı olursanız düşmanlardan hemen kurtulabilirsiniz.
Buraya kadar oyunun güzel yönlerini yazdım. Ne yazık ki şimdi oyunu kötü yanlarını anlatacağım ve bu kötü yanlar oyunda ağır basan taraf. Efendim öncelikle görevlerde oldukça saçma noktalar var ve bunlar sırf oyuncuyu aptalca oyalamak, gereksiz aksiyona sürüklemek için konulmuş. Mesela bir bölümde Hilts ile kamptan kaçarken muhafız sizi isterseniz 500 km uzakta çalıların arasında olun gelip eliyle koymuş gibi buluyor. Hendley ile trenli bölümü oynarken istediğiniz kadar sessiz olun ve kimseyi kuşkulandırmayın, sonuçta geri dönüş yolunda mutlaka askerlerle çatışıyoruz. Bunun gibi bir çok ufak örneği yazmıyorum. Sonuçta böyle şeyler oyuncuyu gereksiz sıkıyor.
Oyunun diğer gıcık noktası ise yönettiğimiz adamımızın hareketleri. Tamam koşarken durum iyi de yere yatınca tam bir felaket. Özellikle asma yaprağı gibi yatarken sağa veya sola kayayım derseniz işiniz Allah’a kalmış. Sadece şunu söylüyorum ben bir keresinde yerde yatarken muhafızdan kaçmak için sağdaki kutuların arkasına kaymak istedim adamım ise sola gidip ayağa kalktı! Ayrıca ayakta veya çömelmiş durumda düzgün çalışan 3.kişi kamerası yatarken son derece kötü oluyor. Adam nedense yerde görünmez yerlere takılıyor, sağa sola dönemiyor dolayısıyla kamera da bu açıda monitöre kafa atma isteğini harekete geçiriyor! Hareket mevzuunda son bir şey daha söylüyor ve oyunun bu kısmını yapanlara Allah müstehakınızı versin diyorum. Yahu kardeşim düzgün ve efendice yerde sürünen karakterimiz neden hafif eğimli bir kesime gelince ayağa kalkar? O kişi mal mıdır 2 metre önünde asker beklerken niyet çeken tavşan gibi dikilmeye? Madem adamın oradan sürünmeden gitmesiniz istemiyorsun o zaman bocalasın yerde, neden ayağa dikilip gereksiz reload’a yol açar.
Oyunda save olayı ise sınırlı. Her bölümde 3 tane save hakkımız var. Bölümün uzunluğunu bilmediğimiz için umarsızca save alırsanız o bölüme en başından başlamak zorunda kalabilirsiniz. En iyisi b her 3 quest’te bir save almak çünkü bölümler genelde 7-8 quest yapınca bitiyor. Ayrıca fazla uzun bir oyun değil The Great Escape. Kasarsanız en fazla 3 günde bitirirsiniz.

Lütfen hastaya 10 doz inventory verin hemşire!..
Gelelim oyunun ateşli silahlar ve kullandığımız malzemeler kısmına. Herhalde bunlar oyunu yaparken başlarına güneş geçti veya Türk TV’lerindeki magazin programlarını izleyip öyle oturdular makinelerinin başına. İşte durum bu kadar vahim. Oyunda bulduğumuz silah, sağlık kiti, anahtar vb. eşyaları inventory’mize atıp saklıyoruz. Bir şey almak istersek de önce “f” tuşuna basıyoruz sonra alacağımız şeye tıklıyoruz sonra “esc” yapıp yeniden oyuna dönüyoruz. Yani “kısayol tuşu” denen kavramdan yoksun durumdayız. Seri hareket etmenin gerektiği durumlarda ikide bir oyunu durdurup inventory karıştırıyor ve sonra tekrar geri dönüyoruz. Çok berbat bir durum ve insanın oyundan kopmasına sebep oluyor Oyunda kullanılan şeyler ise genelde hep aynı. Kimlik belgesi, tel makası, şişe (kırıp ses yaparak adamları kıllandırmak için), anahtar. Silahlar ise çok çeşitli değil. Luger, altıpatlar, MP40, Sten, Kar98 Sniper tüfeği (hemen sevinmeyin bir de kullanması var), Stick Granade (Almanların saplı el bombası). İşte hepsi bu. Ha bir de sabit makineliler var.
Peki oyunun elimize silah aldığımız bölümleri nasıl işliyor? Önce bir silah buluyor (herhalde yani akabinde düşmanla karşılaşıp, oldukça “oynak” olan ve kafasına göre bazen ekrana gelip bazen gelmeyen hedef imlecini adamın üzerine getirmeye kasıyor, bu aşamayı da başardıysak adamı vuruyoruz. Anlatması kolay ama yaşaması/yapması azap verici. The Great Escape’de 3.kişi kamerasından yararlanarak ateş edip düşmanı yok etmek Olimpiyat stadında GS maçı seyretmeye gitmek kadar meşakkatli. Yapımcılarda bunun farkına varmış olacak ki acele ile eklendiği belli olan bir first-person kamera ile bunu halletmeye çalışmışlar. Fakat durum daha da berbatlaşmış çünkü FP kamera da en ufak harekette devreden çıkıp yeniden 3. kişiye dönüyor. E madem böyle olacaktı ne koydun bunu oyuna. Oyunu oynarken bir adam öldürmek için dansöz gibi kıvırmaktan canım çıktı. Şimdi hayal edin bu inventory+ateş etme olayının oyuna yansımasını. Ya da boşverin hayali başımdan geçen standart bir çatışma sahnesini okuyup ağlayın:
“Allah gestapo indi ortama kaç oğlum Alper. Hah kapı şurada dur açıp girey… lan kilitli bu be anahtar nerde (f’ye basılıp oyundan çıkılıyor+inventory’de anahtar aranıp bulunuyor+esc’ye basılıp oyuna dönülüyor) Aç kapıyı. Hay aksi ateş ediyor kekolar dur silah nerde be? Ulan elimde anahtar var hay senin gibi inventory’e (f+silahı bul+esc bu arada adamlar bana çoktan 10 tane mermi yapıştırmıştır) He he gel bakalım pis nazi ha ne nerde hedef imleci yahu? (Zavallı yazar 3. kişi kamerasında oynamaktadır) Hadi be herifler sıkıyor boyuna neyse FP’ye alayım (alır…) Tamam da ee adam nerde ne yana mı kaydı dur 3.kişiye alayım kamerayı. Hah ald… Tuh be canım gidiyo dur bi medkit basayım (f+medkit bulunur+esc) akabinde (f+silah+esc) Tamam sıkacağım şimdi Hay senin gibi oyunun ta… öldük be taaaak! (klavyenin dövülme sesi)

Uff yaz yaz bitmiyor. Gelelim maksimum azap noktasına; grafikler. Tek kelimeyle berbatlar, son derece iğrençler, kötüler. Adamlar, bitkiler, binalar, eşyalar, yeryüzü, gökyüzü her şey ama her şey çok kötü görünüyor. O karakterlerin modellenmesi nedir öyle ya, elemanlar köstebeğe benziyorlar. O kaplamalar nasıl yapılmıştır? Bu kadar mı özensiz olur bir oyunun grafikleri? Cidden söylüyorum bu nedenle oyunu silmeyi bile düşündüm. Grafikler belki oyunun konsollardan direkt PC’ye adapte edilmesi nedeniyle bu kadar kötü görünüyor ama insan biraz uğraşıp makyajlar be kardeşim. Ara demolar bile çok kötü yapılmış. Yapımcılara bu konuda diyecek hiçbir şey bulamıyorum. (Aslında buluyorum inşallah Power Ranger’lar döver sizi be!) Bu mevzuda belki en başarılı oldukları nokta ışık/gölge efektleri. Kamplarda etrafı tarayan ışıldakların ışıkları çok başarılı (aman ne kadar güzel!)
Sesler desen onlar da bir felakat. Karakterler mıy mıy ve oldukça tekdüze konuşuyor. Silah sesleri mi dediniz? Aa ben oyunda silah falan sesi duymadım onun yerine pnömatik çekiç sesi konulmuş. Hele motosikletin bir sesi var ki ben motosikleti kullanırken kendimi lunaparkta fıçı içinde dönen adamlardan zannettim. Ne biçim bir ses öyle o be! Ya sadece filmin müziğine güvenip koskoca oyun için başka bir müzik parçası kullanmamayı nasıl açıklayacaklar? Hadi görev yaparken müzik çalmıyor onu geçtim bölüm bitince bile bir ses duyulmuyor öylece “continue” yazıyor ekranda. Pes! Peki güzel bir tını yok mu oyunda? Var elbette. Kamyonların sesi çok güzel! Özellikle fren yapıca çıkardıkları ses.
Motosiklet deyince aklıma geldi. Aracın fiziğini öyle bir yapmışlar ki evlere şenlik. Sanki motor değil de galaksiden galaksiye yıldız atlaması yapan uzay gemisi kullanıyoruz. Ne biçim hızlanması vardır ne biçim kontrolsüz bir alettir bu motor be kardeşim! Normal bir şekilde düz yolda giderken manyak manyak hareketler yapması, bir yerden atlarken acayip şekillerde hoplaması, olmadık yerde ön lastiğin kalkması vs. vs. yaz yaz bitmez…( Ihh dayanamadım bir motosiklet tekme atılarak patlatılır mı yahu!)
Diğer sorunları kısaca yazayım. Bazı grafik çatlamaları, gideceğimiz yolu gösteren haritanın son derece kullanışsız ve özensiz olması, oyunun ara menülerinin çok yetersiz hazırlanması, kullanılacak çoğu malzeme ve bazı taktikler konusunda bilgi verilmeyip her şeyin oyuncuya bırakılması, ipucu vermek üzere ekranda beliren yazıların sadece 10 sn. görünüp sonra okunamaması, karakterimizin dibimize gelen düşmana ateş etmeyip, dipçikle döverek öldürmeye çalışması, aptalca yerlere sıkışan düşmanlar (ve biz!), Rag Doll (Bez Bebek) efektinin yetersizliği, vs. vs. vs. Neyse ben yoruldum buyurun sonuç kısmına…
İşte durum böyle. Bence filmin 10 km. bile yakınından geçemeyen bir oyun The Great Escape. Sadece filmin adına güvenerek “nasılsa satar” mantığının iyice kendini belli ettiği bir yapım. Eğer alıp oynamaya başlarsanız “O kadar para verdim bitireyim bari” deyip sinir olmayı da göze almalısınız. Ben büyük bir merakla çıkmasını bekledim ama koca bir hayal kırıklığı ile karşılaştım. Ancak son 2 bölümdeki motosikletle kaçış görevlerini oynamak için dayandım ve oyunu bitirdim. Bu nedenle geçemediğiniz bir görev olursa hemen maile davranabilirsiniz.