meltem

East India Company, İngiltere tarihinin en önemli figürlerinden biri olup tarihe geçmeyi fazlasıyla hak etmişti. 1600’li yıllarda kurulmuş dev ortaklık; dünyanın en büyük ticari merkezlerine, en önemli ticari malları taşıdı. Hindistan ve Çin şirketin en önemli müşterileri haline gelmişti bile. Elbette bu ülkeler zaman içerisinde, en büyük düşman ve tarihe “Morfin Savaşları” olarak geçen dönemin taraflarından olacaklardı. Şirket asıl gücünü valilerin ve bizzat Kraliçe Elizabeth I’in takdisinden kazanırdı.

Şirket, büyük çapta morfin ve türev ithalatı yapmaktan çekinmezdi. Elbette morfin, ticareti yapılan tek ticari mal değildi. Çay, ipek, pamuk ve daha nice kıymetli maddeler şirketin tezgâhından geçtiler.


Ne var ki, bu kadar büyük bir gücün dikkat çekmemesi beklenemezdi. Şirket büyüdükçe hakları çoğaldı. Hak ve güç büyüyünce onlarca yolsuzluk ve daha nice rezalet ortaya çıktı. Ticari gücü devletlerden bile üstte olan şirket, tepkileri ardı ardına toplamaya başladı. Her imparatorluğun yükseliş, duraklama ve çöküşü olurdu. East India Company’nin çöküşü ise, çoğu imparatorluğu kıskandıracak şekilde 200 yıla ulaşmıştı.


Strateji sevenler son zamanlarda kendilerini oldukça şanslı hissediyor olmalılar. Açıkçası ben bir strateji sever olarak öyle hissediyorum. Ardı ardına son derece kaliteli yapımlarla karşılaştık. Empire Total War ile başlayan furya Grand Ages: Rome ve ANNO 1404 ile devam etti. Seriye son olarak East India Company katıldı. Tarih ve strateji severler, bu ürünler karşısında haklı olarak bayram yaptılar. Şu anda elimde zevkle oynayabileceğim birçok yapım var. Son aylara, tarih ve strateji temalı oyunların “Altın Çağı” desem abartmış olmam.

East India Company gücünü tarihinten alıyor. Uluslararası Deniz Ticareti’nin doğuşu ve bununla beraber birçok sorunun ortaya çıktığı yılları kendisine konu ediniyor. East India Company gücünü yalnızca sayılardan almadı. İnanılmaz derecede güçlü donanması birçok geminin son gördüğü şey olmuştu. Elbette oyunumuzda da, deniz savaşları önemli yer tutuyor. Ne yazık ki, yapımın belki de tek zayıf yönü ortaya çıkıyor: Yapay zeka ve deniz savaşları. Deniz savaşları olması gerektiği gibi yansıtılamamış. Statik ve yapay zekadan yoksunlar. Anlaşılmaz şekilde zor ya da inanılmaz kolay ilerliyorlar. Empire: Total War’ın yapay zekasını ve savaş yapısını bu oyundan beklememenizi tavsiye ediyorum. Aksi takdirde ciddi bir hayal kırıklığı yaşamanız mümkün.


Yapımda, East India Company’nin tüm tarihini canlandırma şansınız var olacak. 1600’li yıllardan başlayacak ve 1850’li yıllara kadar yol alacaksınız. Ünlü “Opium Wars” da, izlediğiniz yollardan ve canlandırdığınız senaryolardan biri olacak. Hem tarihi daha iyi öğrenebileceğiniz, hem de büyük keyif duyabileceğiniz ender yapımlardan biri ile uğraştığınızı unutmayın.

East India Company, özellikle ticari konularda birçok ayrıntı barındırıyor. Gemilerinizi uygun şekilde düzenlemeli, onlara atayacağınız askeri gücün maliyetini hesap etmeli, hangi ülkenin hangi ticari maldan hoşlandığını ve hangisini yasakladığını göz önünde bulundurmalısınız. Bunları yaparken karşınıza pek çok ticari anlaşma fırsatı da çıkacak. Limanlarınızı hangi şirkete açacağınızı ve bunun karşılığında size sunacağı avantajları iyi öğrenmelisiniz. Yoksa ilk 50. yılda batmanız işten bile değil. Ayrıntılar, East India Company’nin ruhu haline gelmiş.


Grafikler ürünün en güçlü noktalarının başında geliyorlar. Modellendirmeler, ışık ve gölgelendirme efektleri birlikte uyum içindeler. Limanların ve gemilerin görünüşleri bir devrim yaratmasa da; son derece çarpıcılar. Dünya haritasının ayrıntılı yapısı ve grafik motorunun bununla pekala baş etmesi de takdire şayan. Savaşlar da göze hoş görünüyorlar, toplar patladığında her şey net ve kaostan uzak duruyor.

Müziklere de ek bir paragraf açmalıyım. Dünyanın dört bir yanına ticaret yapıp bu yerlerde savaştığınız bir yapımda, kesinlikle oyunun ruhuna uygun müzikler olmalı. East India Company oyunculara bu mevzuda en ufak bir eksiklik hissettirmiyor. Avrupa’da çalan müziklerin teması son derece yumuşakken, Asya’da işler sertleşiyor ve Arabistan’da dengeleniyor. Müzikler, ırkların ruhlarını yansıtıyor ve yapımın büyük bir artısı oluyorlar. Bu artı, çoklu oyuncu senaryo eksikliği ile gölgeleniyor. Bu tür bir yapımda çok daha fazlasını beklerdim. Ne yazık ki, birkaç harita ile geçiştirilen multiplayer yapısı mevcut.

Son söz olarak, East India Company’nin aldığı iyi notu sonuna kadar hak eden bir yapım olduğunu söylemek istiyorum. Ödediğiniz paradan pişman olmayacaksınız. Yine de; savaşların daha gerçekçi, yapay zekanın çok daha yüksek olmasını beklerdim. Eğer bu eksiklikler giderilmiş olsaydı, yapım pekala en iyiler arasına girebilirdi.