meltem

S.T.A.L.K.E.R.: Clear Sky
OYUN TÜRÜ: FPS

YAPIMCI: GSC GameWorld
DAĞITICI: GSC Game World

OYUNCU SAYISI: Min: 1 Max: 6
ONLİNE DESTEĞİ: VAR
ÇIKIŞ TARİHİ: 15 Eylül 2008
Clear Sky çoğumuzun uzun zamandır beklediği bir oyundu, tamam belki çok uzun zaman değil ama göreceli olarak uzun. İki sebebi vardı S.T.A.L.K.E.R.’ın ikinci bir oyununu istememizin, birisi kendine has bir dünyaya sahip olan oyunun tadını biraz daha alabilmek ve radyasyondan koşarak kaçmaya devam etmekti. Diğeri ise oyunun altında yatan potansiyelinin iyice ortaya çıkartılmasını ve oyunun yapımcı firmasına daha stabil ve tutarlı bir S.T.A.L.K.E.R. yapmaları için bir fırsat daha vermekti. GSC Game World elbette bizleri kıramadı ve S.T.A.L.K.E.R.: Clear Sky adında seriye ikinci bir oyun çıkarttı. Oyunun temel yaklaşımı ve konsepti en az ilkinde olduğu kadar orijinal ve ilgi çekici ama bir türlü aradığımız istediğimiz oyun olamamış. Baştan uyarımı yapayım, S.T.A.L.K.E.R.’ı sevdiyseniz ve devamını (aslen öncesini) oynamayı çok istiyorsanız bekleyin, sabredin birkaç yama çıksın, çünkü bu hali gerçekten oyundan soğutabilir sizi. Gülü seven dikenine katlanır derler ama bu gülün dikenleri gülden aldığınız kokuyu nahoş yapabiliyor ve hatta daha da kötüsü oyunu oynanılmaz kılabiliyor.






İlk oyunu oynamadıysanız utanın kendinizden. PC dünyasının en geniş ve özgür dünyalı oyununu kaçırdınız demektir. S.T.A.L.K.E.R. hiçbir FPS’de karşılaşamayacağınız özgürlüğü ve detayı alabildiğine geniş bir oyun dünyasında sunan bir oyun çünkü. Oyunda karşılaşılan derinlik hissi, gerçeklik, atmosfer ve oyuna karanlık, kasvetli bir hava katan detaylar göz alıcıydı, beklenmedik anomaliler ve mutantlar, sizin gibi artifact peşinde koşan diğer Stalker’lar ve paralı askerler oynanılan dünyayı tehlikeli ve kimi zamanlarda korkutucu yapma konusunda son derece başarılıydı. Özetle, gani miktarda hata ve bug’a rağmen birçok oyuncuyu etkileyen ve kendine hayran bıraktırmayı başaran garip bir karışımdı. Clear Sky ise daha fazlasını sunmak için yaratılmış bir oyun. Önceki oyunda olmayan yeni öğeler katılmış ve fazla sayıda yeni içerik eklenmiş ancak oyunun vurgusunu ve odağını değiştiren bazı değişiklikler ilk oyunun fanları tarafından pek hoş karşılanmayabilir.



Ön inceleme yazısında hikaye bazında Clear Sky’ın neler taşıyacağından bahsetmiştim, zevkinizi bozmamak için burada hikaye hakkında bir şeyler söylemek istemiyorum çünkü oyun içerisindeki bazı düğümler, konular ve seçenekleri kendiniz tadarsanız bir anlamı olur. Genel konu örgüsünde ilk oyunun başladığı zaman diliminin bir yıl öncesinde başlıyoruz, oyuncu karakterimiz güçlü bir anomali yüzünden bilincini yitirmiş ve bayılmış halde başlıyor oyuna, kendimize geldiğimizde bir bataklığın ortasında bir çiftlikte buluyoruz kendimizi, görünüşe göre Clear Sky adıyla bilinen bir grup bilim adamı tarafından kurtarılmışız. Bu noktadan itibaren bize çarpan o anomalinin gizemini çözmek üzere yola koyuluyoruz. Görevimiz sadece bu değil, S.T.A.L.K.E.R.: Clear Sky’ın en büyük yeniliği oyuna yeni bir soluk katan gruplar. “Faction” adıyla anılan bu gruplar birbiri ile savaş halinde veya işbirliği içinde olabiliyor, onlardan gelen görevleri yaparak hem güvenlerini kazanıp rütbe yükseltiyor, hem de bol bol para, ödül ve ekipman elde ediyorsunuz. Cordon gibi tanıdık yerlerden geçip ilk oyundan bazı karakterleri görebiliyoruz ama bir çok bölge, yer ve karakter oyuna yeni getirilmiş içerikten geliyor. Ana hikaye ve görevler doğrusal bir şekilde ilerliyor ancak geri kalan içeriği kafanıza göre gezip tozarak keşfedebiliyorsunuz istediğiniz zaman, grupların verdiği yan görevlerin bazıları da buna dahil.



Hikaye, kalite ve derinlik olarak mükemmel değil evet, ama en azından Zone içerisinde atıldığınız maceralar için sağlam bir iskelet oluşturmaya ve uygun bağlam sağlamaya yetiyor. Seslendirme ise ana karakterlerde ruhu vermiyor, başarısız olmuş İngilizce seslendirme, ki zaten tüm sesler çevrilmediği için arkaplanda konuşan, şarkı söyleyenler Rusça geliyor, bu benim açımdan hiç sorun değil hatta Çernobil’de geçen bir oyun için gayet mantıklı ama bir yerde de anlaşılsa daha güzel bir atmosfer oluşabilir diye düşünüyorum. Seslendirme de çok bir ruh yok diyebilirim ama zaten karakterlerin kendisi çok derin ve renkli şahıslar değiller, o ortamda olmaları da beklenemez. Oyunun ve karakterlerin ve dünyanın genel atmosferi zaten Tarkovsky üstadın şaheseri Stalker’ı izleyenler için hiç yabancı gelmeyecektir. Zone’un sakinleri biraz kişilik yoksunu da olsalar çevrede bol miktarda bulunuyor kişilik ve detay. Hatta detay konusunda bu kadar geniş bir dünyayı böyle güzelce doldurmuş olmaları oyun tasarımcıları için büyük bir başarı. Bu arada Clear Sky ile Stalker’a (film olana yani) hoş da bir gönderme yapılmış. Filmde ilk yarı siyah beyazken ikinci yarı renkli oluyordu. İlk oyun Shadows of Chernobyl’de karşımızda oldukça renksiz, neredeyse gri ve tonlarından oluşan, boş, izbe ve gergin bir dünya vardı. Clear Sky’da ise ikinci patlama henüz gerçekleşmediği için daha renkli, ağaçların daha canlı olduğu, daha uygar yerleşim yerlerinin, yapıların, fabrika ve evlerin olduğu, gökyüzünün bile daha mavi olduğu bir dünya var. Oyunun görsel görünümü şaşırtacak derecede güzel. Çayırlarda duran ufak kamp ateşlerinden dev endüstriyel tesislere çeşit ve zenginlik çok fazla, insan böyle olunca gerçekten de oyunun bir “dünyası” olduğunu hissediyor, ardı ardına yerleştirilmiş bölümler yerine. Hayallerimizin kırıldığı bir iki yer var maalesef ara sıra çıkan, mesela gayet alçak ve düz eğimli gözüken bazı yamaçlara çıkamıyorsunuz, oyuna ait bölgeleri ayıran dikenli tellerden de geçemiyorsunuz ne yaparsanız yapın, bu gibi zorunlu hudutlar daha göze batmayacak şekilde yerleştirilebilirdi.



Oyun dünyası açık, geniş ve düz dedik ama yekpare bir kısım da değil elbette, dünya belli başlı bölümlere ayrılmış olduğu için birinden birine geçerken az da olsa bir yükleme ekranı bekletiyor sizi. Neyse ki bulunduğunuz bölge içerisinde sizi bir noktadan bir başkasına anında taşıyacak rehberler mevcut. Tabii komşu bölgelere daha kolay ulaşmanızı sağlayacak rehberler de olsaydı hoş olurdu. Çünkü oyunda yaya kat edilen yolun hadde hesabı yok. Bu mesele, oyunda uğruna sarf edilen eforun karşılığını verdiği ve gerekliliği şüphe edilen yönlerden bir tanesi. Bazı oyuncular gerçeklik adına bu huysuz dünyada yürümeyi, gezmeyi ve onlarca yeri keşfetmeyi sevecektir ama bazıları bunu koca bir zaman kaybı olarak görecektir çünkü heyecanı ve eğlencesi, getirisi olmayan bir vakit olarak görecekler harcadıkları vakti.

Zone’da dolaşmanız ve rahatlıkla keşif yapabilmeniz için size yardımcı olacak bir PDA’mız var ilk oyundaki gibi ama bu sefer daha fazla bilgi sağlıyor bize. Mini harita üzerinde ana ve yan görevlerinizin nerede olduğunu görebilir, toplanabilecek nesnelerin yığınlarını, kasaları ve Zone’un diğer sakinlerini, ister düşman ister dost isterse ölü olsunlar seçebilirsiniz. Harita üzerinde genel bir tarama yaparak nerde ne var tespit edebilirsiniz ve seyahatlerinizi böylece planlayabilirsiniz.

"Çernobil akşamları bir başka oluyor..."

Clear Sky’ın Zone’u bir kısmı karşılıklı mücadele eden bir kısmı da birlikte geçinebilen gruplar tarafından bölge bölge parsellenmiş durumda, siz yardım edip katılsanız da katılmasanız da oyun arkada sürekli devam ediyor, mücadele hiç bitmiyor. Grupların dostluğunu kazanarak onlar için görev yaptıkça bir yerden sonra onlar da size yardım etmeye başlıyorlar. Öncelikle tabii sizin biraz yardım etmeniz gerekiyor. Görevde olan bir grup askere cephane yardımı yapmak, devriye gezen grup üyelerinin başına bela olmuş köpekleri öldürmek hatta tam teşekküllü harekatlara katılmak elinizde. Grup savaşları gerçekten oyuna farklı ve güzel bir renk katmış, hatta ilk başlarda heyecanına kapılıp bir gruba kendinizi adayınca bir an ana hikayeyi unutabiliyorsunuz. Hem kolay hem de etkileyici, üstelik verilen ödüller de cabası. Eğer parçası olduğunuz grup bulunduğunuz bölgeyi kontrolü altına alırsa etrafta gezinmek çok daha güvenli hale geliyor. Devamında daha fazla ikincil, yan göreve ulaşıyorsunuz, silah ve cephane ödülleri ve alım satım yapabileceğiniz NPC’ler ortaya çıkıyor. Her grup karşılıklı olarak birbiri ile mücadele etmediği içinde aynı anda birden fazla grubun dostu olmak mümkün.

Eski oyuncuların sevemeyecekleri şeyler demiştim ya, bu grup savaşları kısmı bazılarının tepkisini çekebilir. Bana göre ise oyuna kesinlikle daha fazla derinlik ve heyecan katıyor, sizin etkileşiminiz olmadan devinim gösteren bir hayatın olması ve sizin de bunun bir parçası olabilmeniz ve karşılığını birçok açıdan almanız oyuna olan ilgimi daha da arttırdı. İki büyük grup arasındaki mücadeleye dahil olmak oyunda nereye nasıl gideceği önceden belirlenmiş bir laboratuar faresi hissini kesinlikle ortadan kaldırıyor. Ne de olsa Zone yaban ve tehlikeli, acımasız bir yer, dostlukları da oldukça işe yarayabiliyor. Oyundaki yapay zeka sizi ve hareketlerinizi takip edip ona göre tepki verebiliyor. Görev olarak düşmanın kontrolündeki bir yapıya saldırıya gidip ekibin büyük bir kısmını kaybettikten sonra burayı alamayacaklarını anlayan grup görevi terk edip geri dönüyor. Ola ki siz ileriki bir safhada daha güçlü, daha iyi silah ve zırhlanmış olarak gidip tek başınıza hepsini temizlerseniz grubunuz bunu görüp size teşekkür edip ödüllendiriyor. Böylesi bir özgürlük ve açık uçlu oynanış tarzı çok sık rastlanan bir şey değil, kıymetini bilmek lazım.

meltem

Grup görevleri, oyunun en çok bug içeren kısımlarından birisi ne yazık ki. Birçok tutarsızlık ve temassızlık karşınıza çıkacak o yüzden hazırlıklı olun. Sizin grubunuzda olmaması gereken görevler listenize gelebiliyor, ya da görevi başlatıp bitirecek tetikleyici eylemlerin ne oldukla bazen belli olmuyor, karşı koymanız gereken saldırı asla gelmiyor. Görevler ise bazen sizin yanıtlama fırsatınız olmadan geliyor ve iptal olarak gidiyor. Bunları göz ardı edecek olursak grup savaşları dahilindeki görevlerin basitliği çıkıyor karşımıza, görevler fiziki veya mental açıdan neredeyse sıfır zorluğa sahip, sadece vakit harcamak ve takip etmek yeterli. Yeteri sabır ve zamanı adayan her oyuncu bir bölgenin kontrolünü ele geçirmede zorlanmayacaktır.

Yani zor olmaması gerekiyor, ki değil de, sadece savaşma kısmı istisna olacak şekilde zorlayıcı, hem düşmanlarınızın yetenekleri hem de düşman üslerinin tasarımları açısından. Müjdemi isterim, düşmanlarımızın nur topu gibi el bombaları olmuş, itina ile size atıp duruyorlar. Eğlenceli ve gerçekçi olsa gerek değil mi? Pek değil. İnanılmaz, hatta neredeyse insanüstü isabet ve fırlatma yetenekleri var, bombayı kelimenin tam anlamıyla ayaklarınızın dibine fırlatabiliyorlar, onlardan otuz metre uzakta olsanız bile, çalıların içinde saklansanız ve üstüne gece bile olsa hatta bir kayanın arkasındayken dahi bunu yapabiliyorlar. El bombaları dışında yapay zekanın kabiliyetleri de dudak uçuklatıcı. Hep aptallığından şikayet ederdik bunlar da fazla akıllı çıktı, kendilerini açıkta bırakmadan, hedef olmadan saklanma taktiklerini başarı ile uygulayarak saldırıyorlar, asla size doğrudan saldırmıyorlar.



Bu zorluğa karşın oyun başka bir alanda dengeliyor ve yardımcı oluyor size. Oyunda kullandığınız silahları modifiye edip özelleştirebiliyorsunuz. Paranızı şarjör kapasitesini arttırma, geri tepmeyi azaltma veya namlu mesafesi ile isabetini arttırma işlerinde kullanabilirsiniz. Modifiye için çok fazla seçenek var öyle ki oturup kendi silahınızı yapıyorsunuz neredeyse, işin sonunda öyle gelişkin bir şey oluyor ki oyundaki diğer hiçbir silah kuvvet yönünden eşit olamıyor, silahı istediğiniz yönünden geliştirebildiğiniz için kendi oyun tarzınız nasılsa ona göre şekillendirebiliyorsunuz. Buradaki tek sorun, oyunda para sıkıntısı yaşamanız olası, kullandığınız eşyaların zamanla eskiyip hasar görmesi de etkileyici bir etken.

Oyunda ileri safhalarda para sıkıntısının yaşanmasının sebebi Clear Sky’da Shadows of Chernobyl’e göre çok daha az sayıda “artifact” bulunması, etrafta gezerken zar zor da olsa buldunuz diyelim, ele geçirmesi hiç kolay olmuyor. İlk oyun artifact ile dolup taşıyordu bu sefer bulunca sevinçten ağlayası geliyor insanın, şunun bir ortası yok muydu yahu? Karşınıza çıkanlar ise saçma derecede ölümcül zorluklar içeriyor ele geçirmek için. Yerlerini tespit etmek için tarayıcı cihazı kullanmanız gerekiyor ve bu esnada tarayıcıyı elinizde tutuyorsunuz, bir mutant köpek veya düşman geldiğinde zor durumda bırakıyor bu sizi. Zaten kendi başlarına yeteri kadar kuvvetliler ve uyarmadan, fark ettirmeden size zarar vermeyi başarabiliyorlar. Uzaktan fark edebiliyorsunuz o buharımsı ve elektrikli efektlerinden dolayı ama bazen uzakta ve güvende olduğunuzu sandığınız anda üstünüze çökebiliyor.



Clear Sky, selefi Shadows of Chernobyl gibi en çok da bug ve hataları ile anılacak bir oyun olmuş her şeyden çok. Bazısı sadece rahatsız ediyor, bazısı rastgele çıkıyor ama kimileri var ki oyununuzu berbat edip tekrar başlatmanıza sebep oluyor. Yapılacak pek bir şey yok bu noktada, GSC Game World’ün yamalar ile halletmesini umuyoruz bunları.

Performans olarak oynanışı etkileyecek herhangi bir sorun ile karşılaşmadım, bazıları karşılaşmış, sisteme göre değişen sorunlar olabilir, ama performans olarak kalitesi ve stabilitesinden hiç şikayetim yok. Oyun teknik olarak ilkine göre devrimsel gelişmeler ve yenilikler yaşamamış haliyle sistem gereksinimleri hemen hemen aynı. GSC oyunun motoru olan X-Ray geliştirilerek 1.5 sürümüne getirilmiş ve DirectX 10 desteği var. Grafik motoruna yapılan geliştirmeler arasında hacimsel ışık, duman, ateş, yumuşak su dokuları, dinamik ıslak yüzeyler, alan derinliği lekesi gibi örnekler mevcut. Belki planlandığı gibi işlemiyor ama çoğunlukla başarılı. Bazen ağaçların arkasından ateş edebilen düşmanlarımız oluyor ama ne yapalım. Oyun dünyasının tamamen detaylı kaplamaları göz alıcı. Tepelerdeki çiçekler, demir yüzeylerin üstündeki paslar yol kenarına terk edilmiş araçların çatlak yan aynası vs her şey ince düşünülmüş. Üzerinde durduğunuz yapay bir yer gibi hissettirmiyor, önceden orada süren bir hayat olduğunu, insanların yaşadığını ve kendi başına duran o binaların ve evlerin birer amacı olduğunu gösteren ipuçları var.



Karakter modellemeleri de çok güzel detaylandırılmış, Stalker üniforması hafif bir peşmerge modası izleri taşıdığından bol cepli ve kemerli askeri kıyafetler var. Suratında maske taşımayan bir iki karakterden görüldüğü kadarı ile de yüz animasyonları kişilik ve canlılık taşıyor. Mutantların ve köpeklerin bile animasyon ve modelleme detayları üzerinde ince düşünülmüş, her ne kadar ölümüne pençe ve ısırık darbeleri alırken bunları takdir etmek zor olsa bile. Karakter seslendirmeleri İngilizce olarak pek iç açıcı değil ama geri kalan sesler gayet başarılı, gerek silah sesleri gerek arkaplan müzikleri hatta köpeklerin hırlamaları hiç sırıtmadan durmakta. Tek sinir bozan saldırı durumunda çalmaya başlayan o müzik, insanın dikkatini allak bullak ediyor, neyse ki seçeneklerden kapatabiliyoruz onu da.

Son olarak söylemek gerekirse, her oyunun kendine ait bir fan kitlesi vardır, ancak S.T.A.L.K.E.R. gibi eşsiz oyunlar, haklı olarak, çok daha özel bir fan kitlesi yaratır kendine. İlk oyun oldukça orijinal bir deneyimdi ve Clear Sky da aşağı yukarı bu modeli takip ediyor. Yani, eğer ilk oyunu büyük, geniş, zengin, kalabalık ve gerici olduğu için sevdiyseniz aynı sebeplerden dolayı Clear Sky’ı da seveceksiniz. Eğer ilk oyunu sevip de daha fazla Ghost Recon tarzı grup ve taktik özelliklerinin olmasını dilediyseniz Clear Sky bu noktada da tam size göre.



Mükemmel işlemiyor her şey. Grup savaşları kolay bir yerde ama bir noktada saçma el bombası isabet oranları sayesinde dengelenmiş görünüyor. Hikaye aksiyon olarak fazla kuvvetli değil, ancak ilk oyunun öncesinde olup bitenler açısından doyurucu. Bunların hepsi göz ardı edilebilir şeyler ama keşke oyun bu kadar hatası varken piyasaya sürülmeseydi. İleride çıkacak yamaları dört gözle bekleyerek GSC Games’i böyle güzel bir oyun daha yaptıkları için tebrik ediyorum.