Bilgisayarın Temel Elemanları

~~meltem~~ · 09-24-2015, 11:48 AM

1. Bilgisayarın Temel Elemanları
Bilgisayar, günümüzde her işlemde insanlara yardımcı olan ve hatta birçok işlemin aynı anda ve daha hatasız yapılmasında oldukça büyük katkısı olan bir makinadır. Her ne kadar hatasız işlem yaptığı söylense de, bilgisayarlar programlarla çalışırlar ve programındaki bir hata, yaptığı işlemin de hatalı olmasına yol açabilir. Ancak günümüzde geliştirilen birçok program, hatasız, çabuk ve güvenli çalışmayı mümkün kılmaktadır.
İnsanlar için oldukça faydalı işler başaran bilgisayarlar, birçok parçanın bir araya gelmesi ile meydana gelirler ve bu parçaların gücü-kapasitesi ile doğru orantılı olarak çalışırlar. Temel olarak bir bilgisayara bakıldığında Kasa, Monitör, Klavye ve Mouse (fare)’den oluşan bir dörtlüden bahsedilebilir. Ancak bunlar bilgisayarın daha çok dıştan görünüşü olup, esas özellikleri bu parçaların iç özellikleri denilen Hardware (Donanım) kısmı ile belirlenir. Bilgisayarı oluşturan donanımlar, tıpkı bir insan vücudu gibi düşünülebilir. Yani, bir insanda bulunan iskelet, baş, beyin, göz, kulak, ağız, el, ayak vs.. şeklinde bilgisayarlarda da benzer bir yapı bulunmaktadır.
Şekil-2’de bir bilgisayarı oluşturan temel elemanlar gösterilmiştir. Bu elemanları, bilgisayarı bir insana benzeterek (Şekil-1), yaptıkları işler açısından incelemek, anlamayı kolaylaştıracaktır.
Bir insanın nasıl tüm dış görünüşünü belirleyen bir vücudu ve bu vücut içindeki organları üzerinde taşıyan bir iskeleti bulunuyorsa, bilgisayarın da vücudu Kasa’sı ve iskeleti de tüm parçalarını taşıyan Mainboard (Anakart)’ıdır. Anakart, bilgisayarın modeli, tipi ne olursa olsun makinanın olması gereken ilk parçası olup, bilgisayarın gücünü ve kapasitesini belirleyecek olan diğer kartları üzerinde taşıyan ve gerektiğinde bu kartlara ulaşımı sağlayan altyapıyı sağlar. Anakartlar, üzerindeki chipset denilen ve donanım aygıtlarına ulaşım sırasında kullanılan iletişim komutlarını içeren bir yonga (chip) ile ayrılırlar. Günümüzde, VX, HX, TX, LX, ZX, BX gibi modelleri bulunmaktadır.
İnsanın iskeletinden sonra ele alınabilecek ilk ve en önemli organı, insanın düşünmesini ve karar vermesini sağlayan beyin’dir. Bilgisayarlar her ne kadar henüz kendi başlarına düşünemeseler de, kendilerine verilen emirlere göre çeşitli işlemlere karar verip uygulayabilen araçlardır. İşte bu emir alma ve karar mekanizmasını bilgisayarlarda CPU (Central Processing Unit = Merkezi İşlem Birimi) denilen bir parça üstlenmiştir. Bir insan beyninin nasıl bir kapasitesi ve belirli bir anlama düzeyi varsa, bilgisayarların da kapasitesi ve işlem yapma gücünü CPU’su belirler. Bu da genellikle işlemcinin hızı ile ilgilidir. İşlemci hızları MHZ Megahertz) birimi ile gösterilir ve işlemcinin 1 saniye içerisinde kaç işlemi (teorik olarak) aynı anda yapabileceğini gösterir. Günümüzde işlemci hızları 333-400-500 hatta 600 Mhz ‘lere gelmiş olup örneğin 333 Mhz hızındaki bir işlemci aynı anda 333.000 işlemi bir anda yapabiliyor diye kabul edilir. Burada işlemden kasıt, işlemcinin o an değerlendirmeye aldığı byte (harf-sembol olarak değerlendirilebilir) sayısıdır. İşlemciler, genellikle üretici firma ismiyle belirtilirler ve günümüzde Intel firmasının Pentium, PentiumII, PentiumIII gibi modelleri ile 75-90-...600 Mhz’e kadar geniş bir aralıkta bulunmaktadır. Intel dışında, AMD (K5-K6 gibi), Cyrix gibi işlemciler de oldukça sık görülebilmektedir. Aralarındaki fark, genellikle işlemcinin anakart’a monte edilme şekli yanında kullandıkları komut setleriyle ilgilidir. Ancak genel olarak, bir bilgisayarın CPU hızı ne kadar yüksek ise, hızı ve dolayısıyla da gücü oldukça fazladır. Ancak sadece işlemci bir bilgisayarın çalışmasına yetmez. İşlemcinin kendisine gelen emirleri algılayıp yorumlayabileceği bir hafıza alanı olması gerekir ki buna da RAM (Random Access Memory = Rastgele Erişilebilir Bellek) ismi verilmektedir. RAM’i olmayan bir bilgisayar, beyni olan fakat düşünemeyen bir insan gibidir. Bu nedenle, bilgisayarın gücü yanında kapasitesini de RAM miktarı belirler. Genellikle 4 ve katları olarak MegaByte cinsinden 4MB, 8MB, ... 128MB gibi belirtilen RAM miktarı, bilgisayarın hafızasında toplam olarak kaç byte (1 MB = 1024 KB ve 1 KB = 1024 Byte) tutulabileceğini belirler. 1 Byte, klavyedeki bir tuş veya herhangi bir sembolü temsil eder (ve aslında 8 bit yani bilgisayarın çalışma mantığı olan 1 ve 0 sayılarından 8 tanesi demektir). Dolayısıyla 64MB RAM’i olan bir makina toplam 64*1024*1024 adet harfi hafızasında tutabilir demektir. Ancak bu teorik bir hesap olup, hiçbir zaman bilgisayarlar çalışma sırasında RAM’i sonuna kadar bilgiyle doldurup çalışmazlar. Aksine, belirli bölgelere ayırıp, bu bölgeleri programların kullanması için uygun hale getirirler. Bu bilgiler ışığında, genel olarak bir bilgisayarın işlemcisi ve RAM miktarı ne kadar büyükse, bilgisayarın gücü ve kapasitesinin de o kadar iyi olduğu söylenebilir.
İsimlerinin benzemesinden dolayı genellikle RAM ile karıştırılan ve aslında kullanıcı ile bağlantısı bulunmayan bir diğer eleman da anakart üzerindeki BIOS (veya ROM bellek) ismi verilen bir birimdir. BIOS, temel olarak bilgisayar açıldığı anda anakartı ve anakart üzerinde takılı bulunan bütün donanım araçlarını, kartlarını ve bunların düzgün ayarlanıp ayarlanmadığını kontrol eder. BIOS adı verilen ROM bellek (Read Only Memory = Salt Okunabilir Bellek), bilgisayar ilk açıldığı anda gerekli kontrollerin yapılması için kullanılır ve bu sırada herhangi bir donanım hatası bulunduğu taktirde kullanıcıyı çeşitli mesajlar ile uyararak sistemin düzgün çalışması için gerekli düzenlemeleri yaptırır. RAM bellek, sistemin çalışması sırasında sürekli kullanıldığı ve içerisindeki bilgiler yapılan işleme göre değiştiği halde, ROM bellek çalışma sırasında kullanılmaz ve içerisindeki bilgi de özel yöntemler kullanılmadan değiştirilemez. Ayrıca, bilgisayarın kapatılması durumunda RAM bellek silindiği halde, ROM bellek silinmez. Bunun nedeni, ROM belleğin donanımla ilgili bilgileri sakladığı CMOS ismi verilen sistem bölgesi için anakart üzerinde yerleştirilmiş olan bir pilin bulunmasıdır.
Bilgisayarın gerekli işlemleri yapabilmesi için kullanıcısından emirler alması gerektiğini söylemiştik. İşte bu emirler bilgisayara genellikle Klavye ve Mouse (Fare) yardımıyla verilir. Klavye, temel bilgi giriş elemanı olup, kullanıcının her türlü bilgiyi ve isteği bilgisayara ulaştırmasını sağlar. Mouse ise, genellikle bilgisayarın sunduğu seçeneklere göre seçim yapmayı kolaylaştırmak için kullanılan bir elemandır. Klavye ve mouse yardımıyla bilgisayara gelen emirler, bilgisayarın CPU’suna ulaşır ve RAM’da değerlendirilip yorumlandıktan sonra kullanıcının isteğini yerine getirir. Kullanıcının da bundan haberdar olması için, yani işlemin yapılıp yapılmadığını görebilmesi için, makinanın bir şekilde çıktı üretmesi gerekir. İşte bu çıktıyı da kullanıcının görebilmesi için, görüntü şekline dönüştüren Ekran Kartı yardımıyla Monitör üzerinden verir. Ekran kartı, bilgisayarın yaptığı sayısal işlemleri görüntü formuna çeviren bir kart olup, anakart üzerine takılır ve üzerindeki bir soket yardımıyla da TV ekranına benzeyen monitöre bağlanır. Bu şekilde yapılan işin görüntüsü elde edilmiş olur. Günümüzde çok çeşitli ekran kartları ve monitörler bulunmaktadır. Ancak burada çok fazla ayrıntıya girilmeyecektir.

~~meltem~~ · 09-24-2015, 11:49 AM

Bilgisayarların kullanıcıdan gelen emirleri değerlendirip bunu da işleme dönüştürdüklerini söylemiştik. Bir kullanıcı sürekli aynı işlemleri yapıyorsa, ve bunun için bilgisayara sayfalarca bilgi giriyorsa, genellikle aynı işleri tekrar tekrar yapmak sıkıcı ve zor gelecektir. Bu nedenle bilgisayarın yapılan işleri bir şekilde depolayıp daha sonra da kullanıma hazır halde tutması gerekmektedir. İşte bu depolama ve gerektiğinde tekrar bilgiye ulaşma işlemini Hard Disk(Sabit Disk) ile gerçekleştirir. Hard diskler, bilgisayarın kasası içerisine yerleştirilen ve sabit olarak makina içinde tüm bilgileri saklayan elemanlardır. Herşey gibi hard disklerinde belirli bir depolama sınırı vardır ve bu da genellikle MB (MegaByte) ve GB (GigaByte, 1GB=1024 MB, 1MB=1024 KB) birimleriye belirtilir. Diskler, bilgisayara takılma şekillerine göre MFM, IDE, SCSI gibi isimlerle belirtilirler ancak genellikle anakartlar üzerine kolay takılabilen IDE diskler kullanılmaktadır. Günümüzde disk büyüklükleri 2.1GB, 3.2GB, 6.4GB ve son zamanlarda 13.1GB kapasitelere ulaşmıştır. Hard disk ne kadar büyükse, bilgisayarın depolayabileceği bilgi miktarı da o kadar fazla olur. Dolayısıyla, kullanılacak yere ve yapılacak işlemlere göre HD’nin de yeterli bir büyüklükte seçilmesi gerekir. Bilgisayarlarda, HD yanında bilgileri bir yerden bir yere kolay ulaştırmayı sağlayan ve çıkarılıp değiştirilebilen Floppy Disk de bulunur. Floppy diskler 31/2 ” büyüklüğündeki manyetik bilgi depolama birimi olan disketlere kayıt yaparlar ve bu disketler ile bilgiler başka bir bilgisayara kolaylıkla aktarılabilir. Ancak burada gözönüne alınması gereken bir faktör vardır ki, o da disketlerin genellikle 720KB veya 1.44MB (~1440KB) kapasitesinde olduğudur. Dolayısıyla çok büyük dosya veya programların taşınması için uygun değillerdir.
Bilgisayarın kasası içine takılan Anakart, CPU, RAM, Hard disk, Floppy Disk gibi birimler dışında gerektiğinde dışardan da ek parçalar takılabilmektedir. Bu parçalara genellikle External (Dış) birimler denilir ve bilgisayarın Serial (Seri) veya Parallel (Paralel) bağlantı noktalarından (Port) ilave edilirler. Port’ların seri veya paralel olması, kullanılacak dış birimin çalışma hızına ve sisteme bağlanma şekline göre seçilir. Seri port’lar genellikle mouse, modem gibi hızlı aygıtların bağlanmasında, Paralel port’lar ise genellikle yazıcı, tarayıcı, ilave diskler, yedekleme üniteleri gibi nisbeten daha yavaş işlem yapan birimlerin bağlanması için kullanılırlar.
Buraya kadar anlatılan, anakart, CPU, RAM, Klavye, Fare, Monitör ve Hard diskler ve Floppy diskler bilgisayarın temel elemanları olup, eski veya yeni her bilgisayarda bulunan elemanlardır. Buradan sonra anlatılacak elemanlar, bilgisayara ek olarak takılan ve bilgisayarla çalışmayı kolaylaştıran elemanlardır.
Bilgisayarların yapı olarak insana benzetilebileceğini ve bilgileri alıp değerlendirip çıktı oluşturduğunu belirtmiştik. Bu durumda, insanlar nasıl sesli olarak konuşup, dışardan gelen sesleri algılayabiliyorlarsa, acaba bilgisayarlar da bunu yapabilir mi şeklinde düşünülebilir. Bilgisayara takılacak bir Ses Kartı yardımıyla tüm bunlar da mümkündür. Ses kartları, bilgisayarın çeşitli işlemler sırasında kullanıcıya sesli mesajlar vermesini, kullanıcının herhangi bir sesi kaydedebilmesini ve dinleyebilmesini, müzik aletlerini bilgisayara bağlayabilmesini sağlayan elemanlardır. Bu nedenle, ses kartları hem giriş (mikrofon ve MIDI sayesinde dış sesleri kaydedebilme özelliğinden) hem de çıkış (hoparlörler üzerinden sesli mesajlar verebildiğinden) birimi olarak kullanılırlar. Dolayısıyla ses kartı, bilgisayarın ağzı ve kulağı olarak nitelendirilebilir.
Bu noktada artık düşünebilen, konuşabilen, duyabilen bir bilgisayarın insanlar gibi görüp göremeyeceği de düşünülebilir. İnsanlardaki gözün yaptığı işlemi, bilgisayara genellikle Paralel port’dan takılan Scanner (Tarayıcı) ‘lar yapmaktadır. Tarayıcılar, fotokopi makinaları gibi çalışırlar ve istenilen resim, yazı ve diğer basılı dökümanı bilgisayara geçirmek için kullanılırlar. Bilgisayara taranmış olarak geçirilen bir resim veya belge de hard diske kaydedilerek istenilen yerlerde kullanılabilir.
Bilgisayarları insanlara benzetmeye devam edecek olursak, her işlemi yapıyor gibi gözüken bilgisayarın insanlar gibi gördüğü, duyduğu, düşündüğü bilgileri kalem kağıt kullanarak yazıya döküp dökemeyeceği de düşünülebilir. Her işlem gibi bu da, genellikle Paralel port’dan bağlanan bir Printer (Yazıcı) yardımıyla mümkündür. Bilgisayarda yapılmış olan her tür işlemin ekrandaki çıktısı, istenildiği taktirde yazıcılar yardımıyla normal kağıtlara da çıkarılabilmektedir. Yazıcılar, yazım tekniklerine göre dot-matrix (nokta vuruşlu), ink-jet (mürekkep püskürtmeli) veya laser (lazer yazıcı) olarak ayrılırlar ve her birinin de hem siyah-beyaz hem de renkli çıktı veren modelleri mevcuttur.
Buraya kadar bilgisayarın yaptığı işlemler hep tek bir bilgisayar üzerinde yapılabilen bireysel işlemlerdir. Ancak bir insan nasıl sürekli sabit bir noktada kalmayıp yürümek suretiyle çeşitli noktalara ulaşıp oralarda işlerini yapabiliyorsa, bilgisayarın da buna benzer bir işlemi yapabilmesi gerektiği düşünülebilir. Bilgisayarın ayakları üzerinde yürümesi mümkün değildir ancak bilgisayar üzerinde gerçekleştirilen her türlü bilginin başka bir noktaya ulaştırılması mümkündür. Bunun en kolay ve temel yolu floppy disk’ler kullanılarak disketlere bilginin kaydedilip taşınmasıdır. Ancak disketler veri taşımak için çok güvenilir birimler olmayıp kolaylıkla bozulabildiği gibi, kapasitelerinin küçük olması dolayısıyla da her zaman kullanılması mümkün olmaz. İşte bu durumda bilgisayarın verileri bir noktadan başka bir noktaya ulaştırması, Modem denilen ve normal telefon hatları üzerinden iki bilgisayar arasında bunu sağlayan bir elemanla sağlanabilir. Modem’ler genellikle Internal (iç) olarak bilgisayarın anakartı üzerine takılabildiği gibi, Seri port üzerinden de External (dış) birim olarak kullanılabilirler. Yapılan işlem, telefon hatları kullanılarak, karşı taraftaki başka bir bilgisayara bağlanılması (iki bilgisayarda da modem olmak koşuluyla) ve bağlantı kurulduktan sonra özel programlar ile istenilen bilginin karşı tarafa ulaştırılmasıdır. Bu şekilde, örneğin evinde de çalışan bir kişi, modemini kullanarak iş yerindeki bilgisayarına bağlanıp oradan istediği verileri alabilir veya yeni verilerini işyerine gönderebilir. Modemler, bu şekilde iki bilgisayar arasında veri transferini sağladığı gibi, günümüzde daha çok Fax yollamak ve Internet denilen ve tüm dünya ile bağlantıyı sağlayan bir ağ’a bağlanmak için kullanılırlar. Bu durumda, dünyanın neresinde olursa olsun, modem kullanılarak istenilen bilgiler her noktaya çok daha kolay bir biçimde ulaştırılabilir. Ancak burada unutulmaması gereken bir husus, modem kullanarak yapılan bağlantıların sadece karşılıklı iki bilgisayar üzerinden yapılabilmesidir. Yani, aynı anda birden çok yere bağlanılması gerekiyorsa, ya ayrı modemler ve telefon hatları kullanmak ya da işlemleri sırayla yapmak gerekir.
Modemler ile veri iletişiminin mümkün fakat iki bilgisayar arasında sınırlı kalması, verilerin aynı anda birkaç noktaya ulaşması gerektiğinde sıkışıklık yaratacaktır. İşte bu noktada, bilgisayara takılacak olan Ethernet (Network) Kartı devreye girmektedir. Ethernet kartları, genellikle aynı ortamda (aynı oda, aynı işyeri, aynı bina vs..) bulunan bilgisayarları birbirine bağlamak, ve bu bilgisayarlar arasında sürekli veri alışverişini sağlamak için kullanılırlar. Modemler gibi telefon hatları ile değil, network (ağ) yapısına uygun şekilde düzenlenen özel kablolar ile bilgisayarları birbirine bağlarlar. Birbirine bu şekilde bağlı bilgisayarlar, her an ağa bağlı diğer tüm bilgisayarlara anında veri gönderebilir ve diğer bilgisayarlardan veri alabilecek duruma gelir. Dolayısıyla, modemlerdeki kısıtlama da ortadan kalkmış olur. Ethernet kartları ve modemlerin ortak kullanılması ile, ayrı şehirlerdeki network’lerin birbirine bağlanması ile çok daha kapsamlı olan LAN (Large Area Netwotk – Geniş alana yayılmış ağlar) yapısı kurulabilir.
Bilgisayarlara şimdiye kadar anlatılanlar dışında, verilere daha hızlı ve güvenilir şekilde ulaşım sağlayan SCSI, RAID kartları ve aygıtları; gerektiğinde radyo veya TV bilgilerini almayı sağlayan radyo-TV kartları ve değişik özelliklerde ve kapasitelerde birçok aygıt bağlanabilmektedir. Ancak bunlara burada değinilmeyecektir.

09-24-2015, 11:48 AM	#1
~~meltem~~ Senior Member Üyelik tarihi: Apr 2015 Mesajlar: 11.064	Bilgisayarın Temel Elemanları 1. Bilgisayarın Temel Elemanları Bilgisayar, günümüzde her işlemde insanlara yardımcı olan ve hatta birçok işlemin aynı anda ve daha hatasız yapılmasında oldukça büyük katkısı olan bir makinadır. Her ne kadar hatasız işlem yaptığı söylense de, bilgisayarlar programlarla çalışırlar ve programındaki bir hata, yaptığı işlemin de hatalı olmasına yol açabilir. Ancak günümüzde geliştirilen birçok program, hatasız, çabuk ve güvenli çalışmayı mümkün kılmaktadır. İnsanlar için oldukça faydalı işler başaran bilgisayarlar, birçok parçanın bir araya gelmesi ile meydana gelirler ve bu parçaların gücü-kapasitesi ile doğru orantılı olarak çalışırlar. Temel olarak bir bilgisayara bakıldığında Kasa, Monitör, Klavye ve Mouse (fare)’den oluşan bir dörtlüden bahsedilebilir. Ancak bunlar bilgisayarın daha çok dıştan görünüşü olup, esas özellikleri bu parçaların iç özellikleri denilen Hardware (Donanım) kısmı ile belirlenir. Bilgisayarı oluşturan donanımlar, tıpkı bir insan vücudu gibi düşünülebilir. Yani, bir insanda bulunan iskelet, baş, beyin, göz, kulak, ağız, el, ayak vs.. şeklinde bilgisayarlarda da benzer bir yapı bulunmaktadır. Şekil-2’de bir bilgisayarı oluşturan temel elemanlar gösterilmiştir. Bu elemanları, bilgisayarı bir insana benzeterek (Şekil-1), yaptıkları işler açısından incelemek, anlamayı kolaylaştıracaktır. Bir insanın nasıl tüm dış görünüşünü belirleyen bir vücudu ve bu vücut içindeki organları üzerinde taşıyan bir iskeleti bulunuyorsa, bilgisayarın da vücudu Kasa’sı ve iskeleti de tüm parçalarını taşıyan Mainboard (Anakart)’ıdır. Anakart, bilgisayarın modeli, tipi ne olursa olsun makinanın olması gereken ilk parçası olup, bilgisayarın gücünü ve kapasitesini belirleyecek olan diğer kartları üzerinde taşıyan ve gerektiğinde bu kartlara ulaşımı sağlayan altyapıyı sağlar. Anakartlar, üzerindeki chipset denilen ve donanım aygıtlarına ulaşım sırasında kullanılan iletişim komutlarını içeren bir yonga (chip) ile ayrılırlar. Günümüzde, VX, HX, TX, LX, ZX, BX gibi modelleri bulunmaktadır. İnsanın iskeletinden sonra ele alınabilecek ilk ve en önemli organı, insanın düşünmesini ve karar vermesini sağlayan beyin’dir. Bilgisayarlar her ne kadar henüz kendi başlarına düşünemeseler de, kendilerine verilen emirlere göre çeşitli işlemlere karar verip uygulayabilen araçlardır. İşte bu emir alma ve karar mekanizmasını bilgisayarlarda CPU (Central Processing Unit = Merkezi İşlem Birimi) denilen bir parça üstlenmiştir. Bir insan beyninin nasıl bir kapasitesi ve belirli bir anlama düzeyi varsa, bilgisayarların da kapasitesi ve işlem yapma gücünü CPU’su belirler. Bu da genellikle işlemcinin hızı ile ilgilidir. İşlemci hızları MHZ Megahertz) birimi ile gösterilir ve işlemcinin 1 saniye içerisinde kaç işlemi (teorik olarak) aynı anda yapabileceğini gösterir. Günümüzde işlemci hızları 333-400-500 hatta 600 Mhz ‘lere gelmiş olup örneğin 333 Mhz hızındaki bir işlemci aynı anda 333.000 işlemi bir anda yapabiliyor diye kabul edilir. Burada işlemden kasıt, işlemcinin o an değerlendirmeye aldığı byte (harf-sembol olarak değerlendirilebilir) sayısıdır. İşlemciler, genellikle üretici firma ismiyle belirtilirler ve günümüzde Intel firmasının Pentium, PentiumII, PentiumIII gibi modelleri ile 75-90-...600 Mhz’e kadar geniş bir aralıkta bulunmaktadır. Intel dışında, AMD (K5-K6 gibi), Cyrix gibi işlemciler de oldukça sık görülebilmektedir. Aralarındaki fark, genellikle işlemcinin anakart’a monte edilme şekli yanında kullandıkları komut setleriyle ilgilidir. Ancak genel olarak, bir bilgisayarın CPU hızı ne kadar yüksek ise, hızı ve dolayısıyla da gücü oldukça fazladır. Ancak sadece işlemci bir bilgisayarın çalışmasına yetmez. İşlemcinin kendisine gelen emirleri algılayıp yorumlayabileceği bir hafıza alanı olması gerekir ki buna da RAM (Random Access Memory = Rastgele Erişilebilir Bellek) ismi verilmektedir. RAM’i olmayan bir bilgisayar, beyni olan fakat düşünemeyen bir insan gibidir. Bu nedenle, bilgisayarın gücü yanında kapasitesini de RAM miktarı belirler. Genellikle 4 ve katları olarak MegaByte cinsinden 4MB, 8MB, ... 128MB gibi belirtilen RAM miktarı, bilgisayarın hafızasında toplam olarak kaç byte (1 MB = 1024 KB ve 1 KB = 1024 Byte) tutulabileceğini belirler. 1 Byte, klavyedeki bir tuş veya herhangi bir sembolü temsil eder (ve aslında 8 bit yani bilgisayarın çalışma mantığı olan 1 ve 0 sayılarından 8 tanesi demektir). Dolayısıyla 64MB RAM’i olan bir makina toplam 6410241024 adet harfi hafızasında tutabilir demektir. Ancak bu teorik bir hesap olup, hiçbir zaman bilgisayarlar çalışma sırasında RAM’i sonuna kadar bilgiyle doldurup çalışmazlar. Aksine, belirli bölgelere ayırıp, bu bölgeleri programların kullanması için uygun hale getirirler. Bu bilgiler ışığında, genel olarak bir bilgisayarın işlemcisi ve RAM miktarı ne kadar büyükse, bilgisayarın gücü ve kapasitesinin de o kadar iyi olduğu söylenebilir. İsimlerinin benzemesinden dolayı genellikle RAM ile karıştırılan ve aslında kullanıcı ile bağlantısı bulunmayan bir diğer eleman da anakart üzerindeki BIOS (veya ROM bellek) ismi verilen bir birimdir. BIOS, temel olarak bilgisayar açıldığı anda anakartı ve anakart üzerinde takılı bulunan bütün donanım araçlarını, kartlarını ve bunların düzgün ayarlanıp ayarlanmadığını kontrol eder. BIOS adı verilen ROM bellek (Read Only Memory = Salt Okunabilir Bellek), bilgisayar ilk açıldığı anda gerekli kontrollerin yapılması için kullanılır ve bu sırada herhangi bir donanım hatası bulunduğu taktirde kullanıcıyı çeşitli mesajlar ile uyararak sistemin düzgün çalışması için gerekli düzenlemeleri yaptırır. RAM bellek, sistemin çalışması sırasında sürekli kullanıldığı ve içerisindeki bilgiler yapılan işleme göre değiştiği halde, ROM bellek çalışma sırasında kullanılmaz ve içerisindeki bilgi de özel yöntemler kullanılmadan değiştirilemez. Ayrıca, bilgisayarın kapatılması durumunda RAM bellek silindiği halde, ROM bellek silinmez. Bunun nedeni, ROM belleğin donanımla ilgili bilgileri sakladığı CMOS ismi verilen sistem bölgesi için anakart üzerinde yerleştirilmiş olan bir pilin bulunmasıdır. Bilgisayarın gerekli işlemleri yapabilmesi için kullanıcısından emirler alması gerektiğini söylemiştik. İşte bu emirler bilgisayara genellikle Klavye ve Mouse (Fare) yardımıyla verilir. Klavye, temel bilgi giriş elemanı olup, kullanıcının her türlü bilgiyi ve isteği bilgisayara ulaştırmasını sağlar. Mouse ise, genellikle bilgisayarın sunduğu seçeneklere göre seçim yapmayı kolaylaştırmak için kullanılan bir elemandır. Klavye ve mouse yardımıyla bilgisayara gelen emirler, bilgisayarın CPU’suna ulaşır ve RAM’da değerlendirilip yorumlandıktan sonra kullanıcının isteğini yerine getirir. Kullanıcının da bundan haberdar olması için, yani işlemin yapılıp yapılmadığını görebilmesi için, makinanın bir şekilde çıktı üretmesi gerekir. İşte bu çıktıyı da kullanıcının görebilmesi için, görüntü şekline dönüştüren Ekran Kartı yardımıyla Monitör üzerinden verir. Ekran kartı, bilgisayarın yaptığı sayısal işlemleri görüntü formuna çeviren bir kart olup, anakart üzerine takılır ve üzerindeki bir soket yardımıyla da TV ekranına benzeyen monitöre bağlanır. Bu şekilde yapılan işin görüntüsü elde edilmiş olur. Günümüzde çok çeşitli ekran kartları ve monitörler bulunmaktadır. Ancak burada çok fazla ayrıntıya girilmeyecektir.

09-24-2015, 11:49 AM	#2
~~meltem~~ Senior Member Üyelik tarihi: Apr 2015 Mesajlar: 11.064	Bilgisayarların kullanıcıdan gelen emirleri değerlendirip bunu da işleme dönüştürdüklerini söylemiştik. Bir kullanıcı sürekli aynı işlemleri yapıyorsa, ve bunun için bilgisayara sayfalarca bilgi giriyorsa, genellikle aynı işleri tekrar tekrar yapmak sıkıcı ve zor gelecektir. Bu nedenle bilgisayarın yapılan işleri bir şekilde depolayıp daha sonra da kullanıma hazır halde tutması gerekmektedir. İşte bu depolama ve gerektiğinde tekrar bilgiye ulaşma işlemini Hard Disk(Sabit Disk) ile gerçekleştirir. Hard diskler, bilgisayarın kasası içerisine yerleştirilen ve sabit olarak makina içinde tüm bilgileri saklayan elemanlardır. Herşey gibi hard disklerinde belirli bir depolama sınırı vardır ve bu da genellikle MB (MegaByte) ve GB (GigaByte, 1GB=1024 MB, 1MB=1024 KB) birimleriye belirtilir. Diskler, bilgisayara takılma şekillerine göre MFM, IDE, SCSI gibi isimlerle belirtilirler ancak genellikle anakartlar üzerine kolay takılabilen IDE diskler kullanılmaktadır. Günümüzde disk büyüklükleri 2.1GB, 3.2GB, 6.4GB ve son zamanlarda 13.1GB kapasitelere ulaşmıştır. Hard disk ne kadar büyükse, bilgisayarın depolayabileceği bilgi miktarı da o kadar fazla olur. Dolayısıyla, kullanılacak yere ve yapılacak işlemlere göre HD’nin de yeterli bir büyüklükte seçilmesi gerekir. Bilgisayarlarda, HD yanında bilgileri bir yerden bir yere kolay ulaştırmayı sağlayan ve çıkarılıp değiştirilebilen Floppy Disk de bulunur. Floppy diskler 31/2 ” büyüklüğündeki manyetik bilgi depolama birimi olan disketlere kayıt yaparlar ve bu disketler ile bilgiler başka bir bilgisayara kolaylıkla aktarılabilir. Ancak burada gözönüne alınması gereken bir faktör vardır ki, o da disketlerin genellikle 720KB veya 1.44MB (~1440KB) kapasitesinde olduğudur. Dolayısıyla çok büyük dosya veya programların taşınması için uygun değillerdir. Bilgisayarın kasası içine takılan Anakart, CPU, RAM, Hard disk, Floppy Disk gibi birimler dışında gerektiğinde dışardan da ek parçalar takılabilmektedir. Bu parçalara genellikle External (Dış) birimler denilir ve bilgisayarın Serial (Seri) veya Parallel (Paralel) bağlantı noktalarından (Port) ilave edilirler. Port’ların seri veya paralel olması, kullanılacak dış birimin çalışma hızına ve sisteme bağlanma şekline göre seçilir. Seri port’lar genellikle mouse, modem gibi hızlı aygıtların bağlanmasında, Paralel port’lar ise genellikle yazıcı, tarayıcı, ilave diskler, yedekleme üniteleri gibi nisbeten daha yavaş işlem yapan birimlerin bağlanması için kullanılırlar. Buraya kadar anlatılan, anakart, CPU, RAM, Klavye, Fare, Monitör ve Hard diskler ve Floppy diskler bilgisayarın temel elemanları olup, eski veya yeni her bilgisayarda bulunan elemanlardır. Buradan sonra anlatılacak elemanlar, bilgisayara ek olarak takılan ve bilgisayarla çalışmayı kolaylaştıran elemanlardır. Bilgisayarların yapı olarak insana benzetilebileceğini ve bilgileri alıp değerlendirip çıktı oluşturduğunu belirtmiştik. Bu durumda, insanlar nasıl sesli olarak konuşup, dışardan gelen sesleri algılayabiliyorlarsa, acaba bilgisayarlar da bunu yapabilir mi şeklinde düşünülebilir. Bilgisayara takılacak bir Ses Kartı yardımıyla tüm bunlar da mümkündür. Ses kartları, bilgisayarın çeşitli işlemler sırasında kullanıcıya sesli mesajlar vermesini, kullanıcının herhangi bir sesi kaydedebilmesini ve dinleyebilmesini, müzik aletlerini bilgisayara bağlayabilmesini sağlayan elemanlardır. Bu nedenle, ses kartları hem giriş (mikrofon ve MIDI sayesinde dış sesleri kaydedebilme özelliğinden) hem de çıkış (hoparlörler üzerinden sesli mesajlar verebildiğinden) birimi olarak kullanılırlar. Dolayısıyla ses kartı, bilgisayarın ağzı ve kulağı olarak nitelendirilebilir. Bu noktada artık düşünebilen, konuşabilen, duyabilen bir bilgisayarın insanlar gibi görüp göremeyeceği de düşünülebilir. İnsanlardaki gözün yaptığı işlemi, bilgisayara genellikle Paralel port’dan takılan Scanner (Tarayıcı) ‘lar yapmaktadır. Tarayıcılar, fotokopi makinaları gibi çalışırlar ve istenilen resim, yazı ve diğer basılı dökümanı bilgisayara geçirmek için kullanılırlar. Bilgisayara taranmış olarak geçirilen bir resim veya belge de hard diske kaydedilerek istenilen yerlerde kullanılabilir. Bilgisayarları insanlara benzetmeye devam edecek olursak, her işlemi yapıyor gibi gözüken bilgisayarın insanlar gibi gördüğü, duyduğu, düşündüğü bilgileri kalem kağıt kullanarak yazıya döküp dökemeyeceği de düşünülebilir. Her işlem gibi bu da, genellikle Paralel port’dan bağlanan bir Printer (Yazıcı) yardımıyla mümkündür. Bilgisayarda yapılmış olan her tür işlemin ekrandaki çıktısı, istenildiği taktirde yazıcılar yardımıyla normal kağıtlara da çıkarılabilmektedir. Yazıcılar, yazım tekniklerine göre dot-matrix (nokta vuruşlu), ink-jet (mürekkep püskürtmeli) veya laser (lazer yazıcı) olarak ayrılırlar ve her birinin de hem siyah-beyaz hem de renkli çıktı veren modelleri mevcuttur. Buraya kadar bilgisayarın yaptığı işlemler hep tek bir bilgisayar üzerinde yapılabilen bireysel işlemlerdir. Ancak bir insan nasıl sürekli sabit bir noktada kalmayıp yürümek suretiyle çeşitli noktalara ulaşıp oralarda işlerini yapabiliyorsa, bilgisayarın da buna benzer bir işlemi yapabilmesi gerektiği düşünülebilir. Bilgisayarın ayakları üzerinde yürümesi mümkün değildir ancak bilgisayar üzerinde gerçekleştirilen her türlü bilginin başka bir noktaya ulaştırılması mümkündür. Bunun en kolay ve temel yolu floppy disk’ler kullanılarak disketlere bilginin kaydedilip taşınmasıdır. Ancak disketler veri taşımak için çok güvenilir birimler olmayıp kolaylıkla bozulabildiği gibi, kapasitelerinin küçük olması dolayısıyla da her zaman kullanılması mümkün olmaz. İşte bu durumda bilgisayarın verileri bir noktadan başka bir noktaya ulaştırması, Modem denilen ve normal telefon hatları üzerinden iki bilgisayar arasında bunu sağlayan bir elemanla sağlanabilir. Modem’ler genellikle Internal (iç) olarak bilgisayarın anakartı üzerine takılabildiği gibi, Seri port üzerinden de External (dış) birim olarak kullanılabilirler. Yapılan işlem, telefon hatları kullanılarak, karşı taraftaki başka bir bilgisayara bağlanılması (iki bilgisayarda da modem olmak koşuluyla) ve bağlantı kurulduktan sonra özel programlar ile istenilen bilginin karşı tarafa ulaştırılmasıdır. Bu şekilde, örneğin evinde de çalışan bir kişi, modemini kullanarak iş yerindeki bilgisayarına bağlanıp oradan istediği verileri alabilir veya yeni verilerini işyerine gönderebilir. Modemler, bu şekilde iki bilgisayar arasında veri transferini sağladığı gibi, günümüzde daha çok Fax yollamak ve Internet denilen ve tüm dünya ile bağlantıyı sağlayan bir ağ’a bağlanmak için kullanılırlar. Bu durumda, dünyanın neresinde olursa olsun, modem kullanılarak istenilen bilgiler her noktaya çok daha kolay bir biçimde ulaştırılabilir. Ancak burada unutulmaması gereken bir husus, modem kullanarak yapılan bağlantıların sadece karşılıklı iki bilgisayar üzerinden yapılabilmesidir. Yani, aynı anda birden çok yere bağlanılması gerekiyorsa, ya ayrı modemler ve telefon hatları kullanmak ya da işlemleri sırayla yapmak gerekir. Modemler ile veri iletişiminin mümkün fakat iki bilgisayar arasında sınırlı kalması, verilerin aynı anda birkaç noktaya ulaşması gerektiğinde sıkışıklık yaratacaktır. İşte bu noktada, bilgisayara takılacak olan Ethernet (Network) Kartı devreye girmektedir. Ethernet kartları, genellikle aynı ortamda (aynı oda, aynı işyeri, aynı bina vs..) bulunan bilgisayarları birbirine bağlamak, ve bu bilgisayarlar arasında sürekli veri alışverişini sağlamak için kullanılırlar. Modemler gibi telefon hatları ile değil, network (ağ) yapısına uygun şekilde düzenlenen özel kablolar ile bilgisayarları birbirine bağlarlar. Birbirine bu şekilde bağlı bilgisayarlar, her an ağa bağlı diğer tüm bilgisayarlara anında veri gönderebilir ve diğer bilgisayarlardan veri alabilecek duruma gelir. Dolayısıyla, modemlerdeki kısıtlama da ortadan kalkmış olur. Ethernet kartları ve modemlerin ortak kullanılması ile, ayrı şehirlerdeki network’lerin birbirine bağlanması ile çok daha kapsamlı olan LAN (Large Area Netwotk – Geniş alana yayılmış ağlar) yapısı kurulabilir. Bilgisayarlara şimdiye kadar anlatılanlar dışında, verilere daha hızlı ve güvenilir şekilde ulaşım sağlayan SCSI, RAID kartları ve aygıtları; gerektiğinde radyo veya TV bilgilerini almayı sağlayan radyo-TV kartları ve değişik özelliklerde ve kapasitelerde birçok aygıt bağlanabilmektedir. Ancak bunlara burada değinilmeyecektir.